18 maja br. pod Pomnikiem Kościuszkowca na warszawskiej Pradze symbolizującym wysiłek orężny żołnierzy polskiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, którzy w ostatniej wojnie dawali liczne dowody swego męstwa i oddania Ojczyźnie, odbyła się uroczystość upamiętniająca 80 rocznicę utworzenia tejże jednostki. Należy podkreślić, że ten monument upamiętnia próby niesienia pomocy walczącym w Powstaniu Warszawskim przez żołnierzy dywizji. Twórcą pomnika jest artysta rzeźbiarz Andrzej Kasten, a jego odsłonięcie miało miejsce w dniu 17 stycznia 1985 r.
Organizatorami uroczystości byli:
Stowarzyszenie Ogólnopolska Rodzina Kościuszkowska;
Burmistrz Dzielnicy Praga Północ m. st. Warszawy;
Prezes Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więżniów Politycznych.
Honorowy Patronat nad uroczystościami objęli: Adam Struzik- Marszałek Województwa Mazowieckiego, ks. bp Wiesław Lechowicz – Biskup Polowy Wojska Polskiego, Roman Smogorzewski Prezydent Legionowa, Janusz Maksymowicz – Prezes ZG ZKRPiBWP.
Posterunek honorowy przy pomniku wystawiła 1 Brygada Pancerna WP.
W uroczystości wzięły udział liczne delegacje i poczty sztandarowe Związków Kombatanckich, szkół podstawowych i średnich oraz goście i sympatycy dywizji. Obecna była także delegacja Związku Weteranów i Rezerwistów WP w składzie: kol. Edyta Borowa, kol. Alicja Kużniarek oraz kol. Tadeusz Otulak.
W czasie uroczystości Prezes SORK gen. dyw. Piotr Czerwiński przypomniał historię 1 Dywizji oraz rolę i znaczenie wszystkich żołnierzy idących ze wschodu. W swoim wystąpieniu m. in. stwierdził:
„Żołnierz polski i całe polskie społeczeństwo, od pierwszych dni najbardziej okrutnej – II wojny światowej stanęli do nierównej walki z hitlerowskim najeźdźcą. Była to walka z siłami zła, ślepej zagłady, pogardy dla człowieka i przyrodzonych mu praw. Żołnierski szlak i tułaczą wędrówkę do Ojczyzny znaczą dzisiaj mogiły i wojenne cmentarze.
80 lat temu, z dala od umęczonej i okupowanej Ojczyzny rozpoczęło się w Sielcach nad Oką tworzenie 1 Dywizji Piechoty. Wczorajsi tułacze i zesłańcy, pozbawieni godności i poniżeni, którzy przeżyli koszmar łagrów, głód w „posiołkach”, czy też Ci, którzy nie znaleźli kresu drogi w katyńskim lesie, w Charkowie, w Miednoje i innych nieznanych miejscach kaźni na nieludzkiej ziemi, z nadzieją podążali do sieleckiego obozu, do polskiego wojska. Nie zdążyli oni do utworzonej wcześniej Armii Polskiej na Wschodzie dowodzonej przez Generała Władysława Andersa. Szli z nadzieją i wielką szansą ocalenia przed grożącą zagładą sowieckiego totalitaryzmu. Do armii gen. Zygmunta Berlinga zgłaszali się ludzie obdarci i wynędzniali. Przychodzili z piętnem cierpienia na twarzy, pełni niepokoju i lęku. W Sielcach nad Oką w maju 1943 roku powstała 1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jeszcze wtedy, gdy zdejmowali obdarte tułacze łachy i przywdziewali wojskowe mundury, nie wiedzieli, że pół roku później przyjdzie im się zmierzyć z wrogiem i toczyć na obcej ziemi heroiczną walkę z nadzieją, że nieść będą wolność okupowanej Ojczyźnie.
Żołnierze 1 Dywizji Piechoty przeszli w X 1943 roku swoisty chrzest bojowy w dwudniowej bitwie pod Lenino – okupiony licznymi stratami, walczyli z okupantem pod Dęblinem, o Warszawę, na Wale Pomorskim, pod Kołobrzegiem, w czasie forsowania Odry i szturmie Berlina.
Pragniemy, w 80 rocznicę historycznych wydarzeń upamiętnić ludzi i ich czyny, którzy zaświadczyli swoim życiem o wielkim umiłowaniu Ojczyzny”.
Na zakończenie uroczystości pod Pomnikiem Kościuszkowca, przybyłe delegacje (w tym wspomniana delegacja ZWiRWP) złożyły wieńce i wiązanki kwiatów.
Uroczystość została zakończona wizytą w kwaterze kościuszkowców na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach i oddaniu hołdu przy pomniku gen. Zygmunta Berlinga.
Należy wspomnieć, że po raz kolejny zabrakło na uroczystości, przedstawicieli władz państwowych, MON oraz Urzędu d/s Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Edyta Borowa
Tadeusz Otulak
