22 lipca 2020 r. Poznań, ul. Niezłomnych 1
Dom Żołnierza – siedziba woj. org. Ligi Obrony Kraju
Uroczyste spotkanie z okazji 76. rocznicy opublikowania Manifestu
Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego 22.07. 1944 r.
Spotkanie otworzył por. (s) mgr inż. Edward Skrzypczak powitaniem gości oraz członków i sympatyków Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Imiennie witani byli kolejno: prof. dr hab. Andrzej Sakson (wykładowca UAM i Instytutu Zachodniego), płk (r) Ryszard Wiliński (prezes LOK), płk (s) Zygmunt Maciejny (prezes Wlkp. Zarządu Woj. Związku Żołnierzy Wojska Polskiego – , ppłk Henryk Kania (wiceprezes WZWZŻWP i Przew. Rady Miejskiej SLD, radny m. Poznania), ppłk (r) Bogdan Mrowiec (dyr. biura LOK), Józef Karwatka (prez. Wlkp. Zarządu Zw. Inw. Wojennych – ppłk (s) Włodzimierz Kwiatek (wiceprezes WZ ZIW), mjr (s) Jan Zachciał (prezes Zarządu Wojewódzkiego Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policji), Andrzej Borowski (Rodzina Policyjna 1939), insp. Zdzisław Czarnecki (prezydent Federacji Emerytów i Rencistów Służb Mundurowych), mgr inż. Lucjan Dutkiewicz (sekret. Rady Wojewódzkiej SLD), Waldemar Witkowski (Przewodniczący Unii Pracy ), Sandra Żywicka – Sztul (dyr. biura poselskiego -euro deputowanego Leszka Millera), Feliks Kosiński (d.b.p. posła Wiesława Szczepańskiego), Bartłomiej Stroiński (d.b.p. posła Katarzyny Kretkowskiej).
Po powitaniu zebrani uczcili minutą ciszy pamięć zmarłych: europoseł Krystyny Łybackiej, gen. dyw. Tytusa Krawczyca (b. dowódcy Wojsk Lotniczych), płk. Mariana Jędrzejko (b. zastępcy ds. politycznych k-ta WSOW Panc.,
b. wykładowcy historii i filozofii na poznańskich i bydgoskich uczelniach), płk. (s) Tadeusza Paczka (wieloletniego prezesa Wlkp. Zarządu Zw. Inwalidów Wojennych – frontowca 2 AWP), ppor. (s) Antoniego Wojtasiaka (żołnierza 2 AWP – członka ZWiRWP), mgr. Jacka Misa (działacza ZwiRWP).
Po uczczeniu pamięci zmarłych odegrany i odśpiewany został hymn RP. Następnie przewodniczący spotkania
E. Skrzypczak poinformował obecnych, że z powodu choroby prof. dr. hab. Stanisława Sierpowskiego (historyk – wydz. hist. UAM) nie odbędzie się prelekcja nt. „Znaczenie i cena ciągłości państwowości Polski”. Ww. (E.S.) poprosił o wystąpienie prof. dr hab. A. Saksona nt. „Współczesne postrzeganie powstania odrodzonego Państwa Polskiego w latach 1944–45. W istocie profesor wygłosił dwie prelekcje. Pierwszą, w zastępstwie prof. S. Sierpowskiego, rozpoczął konstatacją – „Okres PRL – stanowiący odbudowę państwowości polskiej i przywrócenie ciągłości historycznej Polski – określa się jako czas totalitaryzmu i okupacji sowieckiej – jako „czarną dziurę”. Uprawiana przez rządzącą prawicę historia budowana jest na negacji Polski Ludowej, na obrzydzaniu jej młodym pokoleniom Polaków. Prawicowi historycy unikają odpowiedzi na pytania: dlaczego II. RP przegrała wojnę, dlaczego ziemie polskie nie zostały wyzwolone przez Amerykanów i Brytyjczyków, dlaczego zawiodły polskie sojusze a Polska znalazła się po wojnie w strefie dominacji ZSRR, jak by wyglądała Polska gdyby wybuchło powstanie antyradzieckie, jakby przebiegały granice naszego kraju gdyby nie było wspólnej – sojuszniczej walki ludowego Wojska Polskiego u boku Armii Czerwonej, czy Szczecin i Wrocław znalazłyby się w granicach Rzeczpospolitej?!?
Prof. A. Sakson . przytoczył tezę dr. hab. Stanisława Stommy (prawnika, publicysty, działacza katolickiego, polityka – p.m.) „… w Polsce w 1945 r. musiało objąć rządy takie ugrupowanie, któremu Stalin ufał. (…) Gdyby Mikołajczyk rządził żylibyśmy w Księstwie Warszawskim”.Lewica stała się niezbędna dla niepodległości Polski – podsumował prof. A.Sakson część historyczną swego wystąpienia.
W drugiej części prelekcji nt. „Współczesne postrzeganie powstania odrodzonego Państwa Polskiego w l. 1944 – 45” prof. A Sakson – przytoczył wyniki badań socjologicznych dotyczących Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
Przeprowadzone w 2014 r. badania związane z okresem 1945 – 49 wykazały 44% opinii pozytywnych, a 46% negatywnych. Większość opinii pozytywnych wyrażali respondenci powyżej 40. roku życia. 31% badanych uznało, że PRL była państwem lepszym do życia niż RP po 1989 r. Dominujące opinie: – kraj był stabilny, – nie było bezrobocia, – istniał porządek społeczny i spokojniejsze życie, – więcej było równości i bogatsze życie rodzinne, – lepsze relacje międzyludzkie.
W 2004 r. – na pytanie jaki okres historii Polski XX. wieku był najlepszy? – większość badanych uznała dekadę l. 70 -tych – okres panowania Edwarda Gierka – na dalszych miejscach uplasowały się okres po 1989 r. i lata międzywojenne. Respondenci zarzucali III RP wielomilionowe bezrobocie, upadek zakładów przemysłowych. „Robotnicy stoczni obalili system społ. – ekon. a ten nowy zamknął im zakłady, zmarginalizował ich”. Ogólnie – stwierdził prof. Sakson – badania socjologiczne wykazują, że stosunek społeczeństwa do PRL rozkłada się po połowie, na jej zwolenników i przeciwników, pomimo nachalnej indoktrynacji, zwłaszcza pokoleń III RP, przez prawicową władzę i podległą jej oświatę oraz media. „Co innego o Polsce Ludowej mówi oficjalna propaganda a co innego myślą ludzie „.
Prelegent przytoczył opinię, o Polsce sprzed 1989 r., (opinie znanych autorytetów: Rafała Wosia (dziennikarza
i publicysty ekonomicznego) oraz dr. hab. Marcina Piątkowskiego (st. ekonomisty Banku Światowego). Rafał Woś napisał na łamach „Polityki” w 2019 r.:
” … pomimo wad (…) PRL ma niekwestionowane osiągnięcia – bez nich Polska byłaby krajem biednym. Wzrosła średnia życia, nastąpił spadek nierówności społecznej, awans ludności wiejskiej do miast i przemysłu, wzrost liczby studentów pochodzenia robotniczego i chłopskiego do 30% „. Dr hab. M. Piątkowski: „osiagniecia ostatnich 30 lat zawdzięczamy realnemu socjalizmowi lat 1945 -1989 – w 1989 r. mieliśmy społeczeństwo równe i aktywne. Polacy wykazali się daleko idącą przedsiębiorczością, wzięli sprawy w swoje ręce nie oglądając się na władze”.W nowej powojennej, Polsce nastąpiła zmiana struktury społecznej w przemyśle i rolnictwie. Z zacofanego przedwojennego kraju, dodatkowo wyniszczonego w olbrzymim stopniu wojną, Polska stała się państwem uprzemysłowionym i oświeconym. Prof. A Sakson. dla przykładu podał Portugalię, porównywalną w okresie międzywojennym z II RP, a która pomimo braku zniszczeń wojennych nadal odbiega od poziomu państw zachodnich. W II Rzeczpospolitej większość społeczeństwa była marginalizowana a dlaczego niby nowa Polska – PRL, powstała rzekomo na bagnetach Armii Czerwonej – znalazła poparcie Polaków, zwłaszcza tych, którzy pamiętali biedę, analfabetyzm i zacofanie gospodarcze okresu międzywojennego?”. Tym retorycznym pytaniem zakończył prelekcję
prof. A. Sakson.
Przewodniczący spotkania – E. Skrzypczak, po podziękowaniu prelegentowi za wystąpienie obalające mity nowej polityki historycznej III RP, podzielił się z obecnymi gorzką refleksją. „Pochowaliśmy w nie tak dawnym czasie zacnych wojskowych, którym odmówiono asysty honorowej. Ten przejaw mściwego zaślepienia władz objawił się ostatnio w postaci zburzenia w Lesznie najstarszego pomnika poświęconego Armii Czerwonej – pomnika upamiętniającego śmierć kilkuset żołnierzy radzieckich – wyzwalających to miasto spod okupacji hitlerowskiej”.
Miłym akcentem spotkania było odczytanie listów do uczestników uroczystości od: europosła Leszka Millera oraz posłów Ziemi Wielkopolskiej – Katarzyny Kretkowskiej i Wiesława Szczepańskiego. Poza podziękowaniami za zaproszenie, pozdrowieniami i przeprosinami, za nieobecność z powodu odbywających się sesji parlamentarnych, w listach zawarto wdzięczność i wyrazy uznania dla daty 22 lipca 1944 r. wiążacej si się nierozerwalnie z wyzwoleniem ziem polskich spod hitlerowskiej okupacji (…) to odbudowa ogromnych zniszczeń oraz historyczne reformy gospodarcze, społeczne, polityczne, edukacyjne, rozwój nauki i techniki (…) należy zachować pamięć o odrodzeniu się państwowości polskiej, której zrąb stanowił PKWN, a dzięki któremu zachowana została ciągłość historyczna Polski, (…) 22 lipca 1944 r. ma swoje trwałe miejsce na kartach historii.
W następnej kolejności zabrał głos inspektor Zdzisław Czarnecki. Mówił m.in. o zaniedbaniach w edukacji historycznej młodzieży a dotyczącej II Wojny Światowej oraz okresu PRL-u – zwłaszcza odbudowy kraju i przemian społeczno – gospodarczych. Podkreślił on konieczność obrony godności i honoru żołnierzy, policjantów (b. milicjantów) – nie tylko w oświacie i mediach, ale również poprzez sprzeciw wobec niegodnych warunków materialnych w jakich żyje wielu emerytów, którzy służbie państwu i społeczeństwu poświęcili zdrowie i życie. (…). Milczenie jest gorszą rzeczą niż oskarżanie przez prawicę. Jeżeli będziemy milczeć zostaniemy jeszcze bardziej zmarginalizowani (…). Bardzo proszę, żeby na takich spotkaniach było więcej młodzieży. Zapraszajmy młodzież – mamy przecież wnuki „– zakończył swoje wystąpienie insp. Czarnecki.
Jednym z ostatnich zabierających głos był Zygmunt Szorcz – członek Wielkopolskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Kombatantów Polskich i b. Więźniów Politycznych – współautor książki „Kraj Warty – Wartegau „. Ww. przedstawił ogólnie treść książki – stanowiącej zbiór wspomnień 50 rodzin wielkopolskich. Na około 340 stronach zawarte są treści:
– jak i dlaczego powstał faszyzm, wydarzenia II Wojny Światowej, w tym straty w ludziach i zniszczenia jakich doznała Wielkopolska. „Poznań był najbardziej zniszczonym po Warszawie, miastem polskim. W PRL-u odbudowano miasto i wybudowano nowe dzielnice takie jak Rataje, Piątkowo, Grunwald, Osiedle Sobieskiego
Miłym zaskoczeniem dla uczestników uroczystości był występ dr. hab. inż. nauk leśnych Aleksandra Dziurzyńskiego b. adiunkta Uniwersytetu Przyrodniczego. Zaśpiewał on ułożoną przez siebie parafrazę pieśni „Czerwone maki na Monte Cassino”, na melodię tegoż utworu a noszącą tytuł „Biały śnieg na Poznańskiej Cytadeli w 1945 r”. Część refrenu brzmi:
„Biały śnieg na poznańskiej Cytadeli
w mroźną zimę pił rosyjską krew.
Na tym śniegu żołnierze ginęli,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Końcowe wersy pieśni brzmią:
„Ta ziemia do Polski należy,
a Rosja daleko jest stąd
lecz polsko-rosyjskie Przymierze
to nie był historyczny błąd”.
Wraz z podkładem muzycznym odśpiewane zostały przez obecnych takie pieśni jak „Oka i „Dziś do ciebie przyjść nie mogę „.
Następna część spotkania dotyczyła odznaczeń osób zasłużonych dla ZWiRWP.
E.Skrzypczak poinformował uczestników spotkania o przyznaniu przez Zarząd Główny , Złotego Krzyża Zasługi dla ZWiRWP – prof. Stanisławowi Sierpowskiemu. Kolejni odznaczeni to A.Dziurzyński i Eugeniusz Kaczmarek. Udekorowani zostali Pamiątkowymi Krzyżami 75-lecia Forsowania Nysy Łużyckiej przez II Armię Wojska Polskiego. Krzyże te zostały nadane przez Zarząd Społecznego Komitetu Ochrony Miejsc Pamięci Narodowej w Zgorzelcu.
Po ceremonii odznaczeń ponownie zabrzmiały dźwięki muzyki. Tym razem była to „Bandiera Rosa” (jedna
z najsłynniejszych pieśni ruchu robotniczego, chwaląca Czerwony Sztandar – symbol socjalizmu i późniejszego ruchu komunistycznego. Napisana przez Carlo Tuzziego w 1908 r. – p.m.).
Końcowy etap spotkania stanowiły informacje i zapowiedzi zaplanowanych przedsięwzięć organizacyjnych Poznańskiego Oddziału Powiatowego ZWiRWP. Prezes tegoż oddziału – st. szer. (s) Kazimierz Seredyński poinformował zgromadzonych o skromnej uroczystości jaka się odbyła kilka godzin wcześniej na poznańskiej Cytadeli pod pomnikiem 2 Armii WP. Tu delegację: ZWiRWP, ZŻWP, LOK, SLD i UP złożyły wiązanki kwiatów i zapaliły znicze pamięci. „Oddaliśmy cześć nie tylko żołnierzom 2 AWP, ale i wszystkim innym Polakom, którzy polegli w walce z Wehrmachtem.
Prezes K. Seredyński pozdrowił i życzył 100 lat obecnemu na sali nestorowi poznańskiego ZWiRWP
ppłk. (s) Wacławowi Chęcińskiemu (ukończył właśnie 89 lat, wspomniał także o nieobecnym z powodu choroby, sympatyku Związku – mgr. Wojciechu Tokłowiczu (skończył 80 lat),
Prezes zaprosił obecnych na grilla, w lokalu „Pod Sosenką” na godz. 17-tą 24 lipca organizowanego przez SLD
z okazji obchodów 76. rocznicy powstania PKWN.
Uczestnicy spotkania zostali także powiadomieni i zaproszeni na następujące sierpniowe uroczystości:
1. 13.08.2020 r. w Żabikowie, w 80. rocznicę śmierci 11 wielkopolskich działaczy PPR, zamordowanych w hitlerowskim obozie karno – śledczym,
2. 15.08.2020 z okazji Dnia Wojska Polskiego,
3. 23.08.2020 r. z okazji Święta Lotnictwa Polskiego.
Spotkanie zostało zakończone pieśnią reprezentacyjną WP – „My Pierwsza Brygada”.
ppłk M.D. Chmiela
foto: K Seredyński
obsługa muz.: A. Skrzypczak
Od lewej: kol. Wanda Mazur i Elżbieta Skrzypczak
Od lewej: Sekretarz Rady Wojewódzkiej SLD – Lucjan Dutkiewicz i prowadzący spotkanie – por(s) Edward Skrzypczak
Przy pomniku Żołnierzom 2 Armii WP kwiaty składają: Janusz Klembalski, Lucjan Dutkiewicz, Danuta Matulko i Stanisław Wróblewski
Prof. Andrzej Sakson