Uroczystości majowe w województwie lubelskim – obszarze działania Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego ZWiRWP
Maj jest szczególnym miesiącem, kiedy
praktycznie w pierwszej jego dekadzie obchodzi się kolejne rocznice związane z
historią powszechną oraz dziejami Polski i regionu. Wymieniając je kolejno
należy wspomnieć, że już w pierwszym dniu tego miesiąca oddaje się cześć
ludziom pracy. Święto to wprowadził w dniu 14 lipca 1889 roku I Kongres II
Między-narodówki (który obradował w Paryżu) dla upamiętnienia krwawych wydarzeń
z pierwszych dni maja 1886 roku w Chicago (USA) podczas strajku będącego
częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy. W
okresie istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w okresie 1950-1989) najważniejszym
elementem święta były pochody pierwszomajowe, w których uczestniczyli robotnicy
oraz pracownicy i młodzież.
W godzinach popołudniowych miały miejsce kiermasze i pikniki oraz zabawy
taneczne. Również Kościół Rzymskokatolicki docenił wartość tego święta,
ponieważ dzień 1 maja jest obchodzony jako święto Józefa Robotnika, patrona
ludzi pracujących.
Z kolei dzień 2 maja to od 2004 roku Dzień Flagi. To święto zostało ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej. Ma ono wyrażać szacunek do Biało-Czerwonej Flagi polskiej i propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach narodowych. Należy też wspomnieć, że na terytorium Polski flaga państwowa ma zawsze pierwszeństwo przed innymi flagami (nawet przed flagą unijną). Ponadto w tym dniu – poza Dniem Flagi – obchodzimy również Dzień Polonii i Polaków za Granicą.
Szczególną datą w historii narodu polskiego jest 3 maja. W tym dniu Sejm Wielki, obradujący w latach 1788-1792 w Warszawie, uchwalił znamienny dokument, jakim była Ustawa Rządowa znana powszechnie jako Konstytucja 3 Maja. Był to akt prawny, który wprowadził w życie wielonarodowościowego państwa polsko-litewskiego, szereg reform wzmacniających ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej. Twórcom Konstytucji przyświecał główny cel, jakim było dobro oraz wolność kraju i całego społeczeństwa. Ustawa z 1791 roku była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej) nowoczesną ustawą zasadniczą i choć obowiązywała tylko kilkanaście miesięcy, pamięć o niej pozostała inspiracją dla pokoleń Polaków pragnących wolności i niezawisłego państwa. Dla powstańców walczących w zrywach narodowych XIX wieku oraz ojców niepodległości Polski z 1918 roku stanowiła wzór do naśladowania. Jest też przykładem dla nas współczesnych, że dobro Ojczyzny jest najwyższym prawem i obowiązkiem każdego obywatela państwa polskiego. Ono przyświecało patriotom, którzy nie wahali się 231 lat temu podjąć próbę wzmocnienia i zreformowania słabnącej Rzeczypospolitej, by potrafiła dać skuteczny odpór zaborczym zakusom trzech państw ościennych: Prusom (Niemcom), Rosji i Austrii. I chociaż nie zdołano ocalić ojczyzny, która została na przeciąg 123 lat podzielona na trzy zabory, Polacy nie zapomnieli i nie zapominają o wiekopomnym dziele Sejmu Czteroletniego a dzień 3 maja w wolnej Ojczyźnie stał się świętem państwowym: Świętem Konstytucji 3 Maja. Należy dodać, że Konstytucja 3 Maja oraz jej rola i znaczenie historyczne wpisały się na trwałe do polskiej tradycji narodowej.
Kolejnym ważnym dla Polaków dniem majowym jest dzień 8 maja, kiedy w naszym kraju obchodzi się Dzień Zwycięstwa jako upamiętnienie zwycięstwa nad hitlerowską III Rzeszą niemiecką. Święto to zostało ustanowione Ustawą Sejmową z dnia 24 kwietnia 2015 roku. Ustawa ta zniosła zarazem, dekret podpisany przez Prezydenta KRN Bolesława Bieruta z 8 maja 1945 r., o ustanowieniu Narodowego Święta Zwycięstwa i Wolności, którego celem było „upamiętnienie po wsze czasy zwycięstwa Narodu Polskiego i Jego Wielkich Sprzymierzeńców nad najeźdźcą germańskim…” obchodzone (na wzór radziecki) co roku w dniu 9 maja.
Z kolei w połowie maja w Chełmie obchodzi się kolejne rocznice likwidacji Między-narodowego Obozu Jeńców Wojennych – Stalag 319. Obóz ten (posiadający swoje filie we Włodawie, w Zamościu, w Hrubieszowie, w Żmudzi i w Żulinie) funkcjonował w okresie od maja 1941 roku do polowy maja 1944 roku. Przeszło przez niego ok. 200 tys. jeńców wojennych różnych narodowości (Polacy, Francuzi, Brytyjczycy, Belgowie, Włosi, Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini, Litwini, Łotysze, Estończycy, Gruzini, Ormianie, Kazachowie, Kirgizi, Azerowie, Tatarzy, Żydzi i in. – w sumie reprezentanci prawie 50 narodów). Stalag, ze względu na stworzone w nim warunki sanitarno – bytowe oraz niemiecką politykę eks-terminacyjną stał się prawdziwą „fabryką śmierci”, bowiem zginęło w nim w różny sposób szacunkowo ok. 98 tys. osób. Był on jednym z największych niemieckich obozów jenieckich na obszarze okupowanej Polski. Nic więc dziwnego że w mieście nad Uherką czci się pamięć pomordowanych jeńców wojennych.We wszystkichtych uroczystościach członkowie ZWiRWP, skupieni w Lubelskim Oddziale Wojewódzkim, brali aktywny udział. Tak było w Lublinie, w Chełmie (tu połączona delegacja ZWiRWP oraz ZŻWP w składzie: mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie, ppłk Jan Grzech – prezes ZR ZŻWP w Chełmie oraz ppłk Józef Piłat – sekretarz ZR ZŻWP w Chełmie, biorąc udział w dniu 3 maja, w uroczystości zorganizowanej przez Urząd Miasta Chełm, złożyła wiązanki kwiatów przy Pomniku Poległych za Ojczyznę na Placu dra E. Łuczkowskiego w Chełmie oraz w dniu 8 maja – przy Cmentarzu Wojennym na ul. 1 Pułku Szwoleżerów w Chełmie), w Sawinie (tu w dniu 8 maja 2022 roku w godzinach popołudniowych płk ZWiR mgr Marian Lipczuk – Honorowy Prezes ZWiRWP, ppłk ZWiR mgr Jan Borowik – prezes ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie oraz mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP w Lublinie z/s. w Chełmie wzięli udział w świątecznym pikniku zorganizowanym przez miejscowe koło terenowe ZWiRWP), w Białej Podlaskiej, w Parczewie, w Radzyniu Podlaskim, w Terespolu i w Wojsławicach
Tekst: mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski
Fotografie i grafiki ze stron internetowych
oraz Tomasz Sutryk i Grzegorz Zabłocki