84. rocznica wybuchu II wojny światowej oraz Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej
1 września 1939 roku hitlerowska III Rzesza niemiecka i faszystowska Słowacja napadły na Polskę. Informując o tym Polskie Radio oraz prasa podały do publicznej wiadomości następujący tekst: „Obywatele Rzeczypospolitej! Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim prze-świadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa”. Była to Odezwa Prezydenta RP Ignacego Mościckiego skierowana do obywateli II Rzeczypospolitej, wzywająca do obrony Ojczyzny, na którą napadły wtedy dwa państwa: hitlerowska III Rzesza niemiecka oraz faszystowska Słowacja – wasal niemiecki. W dniu 17 września 1939 roku do tych dwóch napastników dołączył trzeci: stalinowski Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. W tej sytuacji nie był dziwnym fakt, że w dniu 6 października 1939 roku, po zwycięskiej bitwie pod Kockiem skapitulowało przed Niemcami ostatnie większe zgrupowanie polskich sił zbrojnych: Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” dowodzona przez gen. bryg. Franciszka Kleeberga. W ten sposób II Rzeczpospolita Polska, rozdarta na kilka części (Wilno z okręgiem oddano Litwie, Słowacja zagarnęła kilka wiosek znajdujących się na Spiszu i Orawie, Kresy Wschodnie przypadły bolszewikom a Niemcy wcieliły do Rzeszy Śląsk, Pomorze i część Wielkopolski i utworzyły z reszty tzw. Generalną Gubernię okupowaną przez siebie), zniknęła z mapy świata i Europy, chociaż na uchodźstwie działały polskie władze (Polska jako całość nie podpisała aktu kapitulacji), a żołnierz polski walczył do końca II wojny światowej na wszystkich frontach.
Czcząc pamięć tych tragicznych dni i nocy wrześniowych z 1939 roku w całej Polsce odbyły się okolicznościowe uroczystości. W województwie lubelskim odbyły się one m. in. w Lublinie, w Chełmie, w Zamościu, Białej Podlaskiej, Parczewie, Sawinie, we Włodawie i w szeregu innych miejscowościach. Organizowały je organy władzy państwowej oraz samorządowej. W Chełmie głównym organizatorem były samorząd miasta przy współudziale organizacji pozarządowych, szkół i instytucji. Uroczystość rozpoczęła Msza św. w intencji Polaków poległych i pomordowanych w czasie we wrześniu 1939 roku, odprawiona w Bazylice Mariackiej na Górze Chełmskiej. Po nabożeństwie delegacje reprezentujące władze, organizacje, instytucje i szkoły złożyły wiązanki kwiatów przy Mauzoleum Mieszkańców Chełma i Ziemi Chełmskiej Pomordowanych w czasie II wojny światowej. Podobnie uczyniono przy wejściu na Cmentarz Wojenny, z tym, że w ceremonii składania kwiatów uczestniczyła również wspólna delegacja Zarządu Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego w Lublinie z/s w Chełmie i Zarządu Rejonowego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Chełmie w składzie: mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP, płk ZWiR inż. Józef Piłat oraz mjr (s) Zenon Suchocki.
Groby
polskich żołnierzy (poległych we wrześniu 1939 r.)
na Cmentarzu Wojennym w Chełmie
Wiązanki kwiatów złożone przy Cmentarzu Wojennym w Chełmie
Tablica na Cmentarzu Wojennym we Włodawie (pochowani są tu żołnierze wrześniowi)
Pomnik – Czołg w Sawinie
Tekst: mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski
Zdjęcia i ilustracje ze stron internetowych