22 lipca br. już tradycyjnie nie tylko członkowie Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego spotkali się w Uniejowicach k/Złotoryi. Spotkanie rocznicowe otworzył gospodarz prywatnego Muzeum LWP i Pamiątek po AR im. płk Ludwika POLAŃSKIEGO, prezes Zarządu Powiatowego ZWiRWP w Złotoryi st. sierż. Michał SABADACH, który serdecznie przywitał uczestników – kombatantów i weteranów, a zwłaszcza kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari kpt. Juliana LECHA ze Świebodzic, kpt. Jana WOJDATA – członka Prezydium WZD ZKRPiBWP, przewodniczącego Rady Żołnierzy Armii Krajowej we Wrocławiu, prof. dr hab. Zbigniewa WIKTORA, Krzysztofa KAUCZA i Marcina ADAMA – przedstawicieli władz KPP, Zbigniewa SIENKIEWICZA – przewodniczącego Rady Powiatowej SLD w Głogowie, Klausa Petera SCHŐWITZA – przedstawiciela niemieckich antyfaszystów oraz wiceprezesa Zarządu Głównego, prezesa Zarządu Dolnośląskiego ZWiRWP ppłk Krzysztofa MAJERA.
Zabierając głos prezes Krzysztof MAJER podkreślił, że spotykamy się co prawda w wakacyjnej i piknikowej atmosferze ale pamiętamy o chlubnej wiktorii pod Grunwaldem z 15 lipca 1410 r., rocznicy lipcowej przysięgi żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, dekrecie KRN z 21 lipca 1943 r. o powołaniu Odrodzonego Wojska Polskiego oraz przesłaniu Manifestu PKWN do walki z faszyzmem i odbudowy kraju ze zniszczeń wojennych. Uroczystość stała się dobrą okazją do wręczenia odznaczeń i wyróżnień dla czołowego aktywu związkowego. Złoty medal Za Zasługi dla Obronności Kraju otrzymali: mjr Dariusz TROJANOWSKI i kpt. żegl. Ryszard ZŁOCIŃSKI, srebrny kpt. Ryszard LANCMAN, medalem Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej zostali odznaczeni: złotym – st.chor.szt. Henryk NASZKOWSKI, st.chor. Andrzej NAWROT, por. Bronisław TURCZANIK, mjr Stanisław WAWRZYNIAK; srebrnym – kol. Krystyna SZUL; zaś medal Za Zasługi w krzewieniu wiedzy obronnej otrzymał por. Ryszard LEPAROWSKI.
Zgodnie z wieloletnią tradycją złożyliśmy wiązanki kwiatów pod pomnikami frontowych dowódców LWP. Mimo niekorzystnych prognoz dopisała nam pogoda, dzięki temu kombatanci i weterani w sympatycznej atmosferze wspominali swe przeżycia frontowe, często związane z polsko – radzieckim braterstwem broni. Setka uczestników spotkania, to nie tylko członkowie i sympatycy naszego Związku, ale też z ZKRPiBWP, ZIW RP, ZŻ WP i z innych stowarzyszeń. Do tańca na polowej estradzie ruszyło wielu weteranów. Wspólnie śpiewano piosenki wojenne i wojskowe. Pod parasolami w sadzie „Sabadachowa” rozmawiano też o aktualnych problemach działalności związkowej. Zwiedzano bogatą ekspozycję uniejowickiego muzeum.
W antrakcie spotkania odbyło się zebranie członków Stowarzyszenia Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej, któremu przewodniczył honorowy prezes ZG płk Tadusz KOWALCZYK. Podsumowano działania związkowe w kraju i województwie, dokonano wyborów uzupełniających składu Zarządu Dolnośląskiego, którego prezesem jest st. sierż. Michał SABADACH, wiceprezes ZG, a prezesem honorowym niżej podpisany. Umówiono się na kolejne uniejowickie spotkanie, które odbędzie się 2 września br. o godz. 12.00, gdzie okazją będzie Dzień Weterana w rocznicę wybuchu II wojny wiatowej ale też promocja książki dr Wojciecha KONDUSZY „SABADACH i jego Muzeum Armii Radzieckiej”.
Warto podkreślić, że jadący z Wrocławia autokarem uczestnicy spotkania skręcili w stronę Lubiąża i prowadzeni przez kpt. dr inż. Janusza FUKSĘ zwiedzili obiekty pocysterskiego opactwa założonego 16 sierpnia 1163 r. przez cysterskich mnichów, sprowadzonych przez śląskiego księcia Bolesława Wysokiego z Pforty nad Saalą w Turyngii. Około 1200 r. powstał pierwszy kościół, w którym pochowano Bolesława. Wtedy powstały również zabudowania klasztorne. W XIV w. biblioteka klasztorna posiadała już około 900 ksiąg i należała do największych w Europie. W ciągu wieków, dzięki nadaniom książęcym i prywatnym, klasztor stał się jednym z większych posiadaczy ziemskich na Śląsku.W kolejnych latach na klasztor napadali husyci i Szwedzi. Dochodziło do konfliktów na tle narodowościowym wewnątrz zakonu. Dopiero po wojnie trzydziestoletniej zaczął się złoty okres dla opactwa. Dokonano restauracji kościoła klasztornego, zbudowano szkołę, założono ogrody z fontannami. Prze ostatnie 40 lat XVII w. tworzył tutaj najznakomitszy malarz śląskiego baroku – Michał Łukasz Leopold WILLMANN. Można podziwiać także prace wybitnego rzeźbiarza Macieja STEINLA. Dalsza rozbudowa i upiększanie opactwa trwały aż do 1810 r. W przejętym od zakonników obiekcie władze pruskie urządziły szpital – najpierw wojskowy a potem dla umysłowo chorych arystokratów. W czasie II wojny światowej mieściła się tu fabryka broni, pomieszczenia zostały zniszczone. Niezbadane do dziś podziemia, biegnące daleko poza zabudowania klasztorne stanowi obiekt zainteresowania poszukiwaczy tajemnic wojennych. Od 1950 r. do dziś trwa ciągła konserwacja zabytku. Prace nadzoruje wrocławska Fundacja Lubiąska, finansowana również przez zagranicę. Opactwo cysterskie należy do zabytków klasy zerowej – ten imponujący obiekt jest dwa i pół razy większy od zamku na Wawelu i jest największym opactwem cysterskim w Polsce, drugim w Europie. Największe wrażenie zwiedzających wzbudziła dobrze zachowana Sala Książęca. Jednak większość pomieszczeń ogromnego barokowego obiektu /fasada ma 223 metry/ czeka na renowację. Warto się tam wybrać koniecznie na dłużej.
ppłk rez. mgr Krzysztof Majer
Foto: st. chor. szt. Marek CEMBRZYŃSKI, st. chor. Andrzej NAWROT
