79 rocznica zbrodni katyńskiej (obchody w Chełmie)
13 kwietnia 1940 roku. Data znamienna w dziejach polskiego narodu oraz Wojska Polskiego. Jest to symboliczna data zbrodni katyńskiej, bowiem w tym dniu w 1943 roku Niemcy hitlerowskie podały publicznie, na łamach radiowych, informację o znalezieniu w lesie Kosogory k/Katynia masowych grobów polskich oficerów, którzy we wrześniu 1939 roku (i później) zostali internowani przez stalinowskie radzieckie NKWD, umieszczeni w obozie w Kozielsku, a począwszy od dnia 3 kwietnia 1940 roku, przewiezieni w poszczególnych transportach do wspomnianego lasu i zamordowani (w sumie ok. 4.404 osób). W dniu 5 kwietnia funkcjonariusze NKWD rozpoczęli akcję likwidacyjną obozu w Starobielsku (mordu 3896 Polaków dokonano w Charkowie i pochowano ich w zbiorowych mogiłach na przedmieściach miasta w Piatichatkach) oraz w Ostaszkowie (zgrupowanych tu policjantów, funkcjonariuszy Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Służby Więziennej – w sumie 6287 osób – rozstrzelano w gmachu NKWD w Kalininie (obecnie Twer), a pochowano w miejscowości Miednoje). Oczywiście władze stalinowskiego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich wyparły się wszystkiego i próbowały nieudaną w efekcie próbę zrzucenia winy za dokonana zbrodnię na Niemców. Trzeba było dopiero lat, by tuż przed rozpadem ZSRR w dniu 13 kwietnia 1990 roku Rosjanie przyznali, że mordu na Polakach, w większości oficerach rezerwy, powołanych do wojska w chwili wybuchu wojny, dokonali funkcjonariusze stalinowskiego radzieckiego NKWD. Większość zamordowanych reprezentowała polską inteligencję: byli to lekarze, prawnicy, nauczyciele szkolni i akademiccy, inżynierowie, literaci, dziennikarze, działacze polityczni, urzędnicy państwowi i samo-rządowi oraz ziemianie. Obok nich w obozach znaleźli się również kapelani katoliccy, prawosławni, protestanccy oraz wyznania mojżeszowego. Wśród ofiar była także jedna kobieta: Janina Lewandowska – córka gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Zamordowani, chociaż pochodzili z różnych środowisk, złączeni byli gorącym patriotyzmem i poczuciem odpowiedzialności za Polskę, którą przecież tak niedawno odzyskali po latach zaborów.
Dlatego doceniając wartość ofiary życia, jaką złożyli zamordowani oficerowie polscy w lesie „katyńskim” oraz w innych miejscach zbrodni dokonanej na Polakach przez stalinowskich oprawców z NKWD, w dniu 13 kwietnia 2019 roku, jako Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, podobnie jak w latach ubiegłych, w Bazylice Mariackiej na „Górce” w Chełmie została odprawiona Msza św. w intencji ofiar. Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości (kombatanci, młodzież szkolna, przedstawiciele duchowieństwa (rzymsko-katolickiego, polsko – katolickiego oraz prawosławnego) oraz grupa mieszkańców Chełma i okolic) przeszli pod dzwonnicę, w której po II wojnie światowej urządzone zostało symboliczne Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego a na ścianach umieszczono tablice ku czci poległych, zamordowanych i zmarłych w wyniku działań wojennych mieszkańców Chełma i regionu nadbużańskiego. Tu, po odśpiewaniu Hymnu „Jeszcze Polska nie zginęła…”, delegacje chełmskich instytucji, szkół i organizacji pozarządowych (w tym połączona delegacja Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego oraz Związku Żołnierzy Wojska Polskiego) złożyły wieńce oraz wiązanki kwiatów. Nadmienić trzeba, że tematyka katyńska była także poruszana podczas zebrań kół terenowych Związku, zwłaszcza, że dysponujemy obecnie bogatą literaturą katyńską.
Żołnierska warta honorowa oraz poczty sztandarowe podczas uroczystości w dniu 13. 04. b.r.
Tablica katyńska w Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego na Górce w Chełmie.
Wybrane pozycje na temat zbrodni katyńskiej
st. sierż. /s/ dr Paweł Kiernikowski