Uroczystości w województwie lubelskim

Uczczenie w województwie lubelskim (obszarze działania Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego) majowych świąt i rocznic.

W maju przypada kilka ważnych rocznic wydarzeń historycznych o głębokim znaczeniu dla dziejów Polski oraz świata. W kolejności można wspomnieć o 1 maja – Międzynarodowym Święcie Ludzi Pracy, 2 maja – Dniu Flagi Białoczerwonej – jednego z czterech symboli państwa polskiego, 3 maja, kiedy upływają kolejne rocznice uchwalenia Konstytucji 3 Maja, 8 maja – Dniu Zwycięstwa (w Rosji i kilku innych krajach obchodzonego 9 maja) oraz 15 maja – kolejnych rocznic likwidacji Stalagu 319 – największej ,,fabryki śmierci” w Chełmie w okresie II wojny światowej.

1 maja to dzień, kiedy ludzie pracujący fizycznie i umysłowo obchodzą swoje święto. Dzień ten w okresie istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej czczony był masowymi pochodami oraz festynami, na których można było potańczyć i wesoło spędzić czas. Obecnie niektóre ugrupowania lewicowe organizują wiece polityczne.

2 maja – dzień, w którym w sposób szczególny czcimy naszą flagę narodową o barwach białych i czerwonych. Zgodnie z zasadami Heraldyki biel symbolizuje inne godło narodowe Polaków – Białego (Srebrnego) Orła, a czerwień – kolor tarczy herbowej. Niekiedy znaczenie to tłumaczy się, że biel jest symbolem czystej bezinteresownej służby dla Narodu i Państwa, a czerwień symbolizuje przelaną w obronie Ojczyzny krew.

3 maja obchodzimy kolejne rocznice uchwalenia przez Sejm Wielki (Czteroletni) Konstytucji z 3 maja 1791 r. Była ona pierwszą nowoczesną ustawą zasadniczą (w pełnym słowa tego znaczeniu) w Europie i na ziemiach polskich oraz drugą (po Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej) na świecie. Miała na celu ratowanie upadającej Rzeczy-pospolitej szlacheckiej poprzez reformy ustrojowe. Likwidowała szereg przywilejów szlacheckich, nadawała szereg praw mieszczanom, brała w opiekę ,,rządu krajowego” chłopów (co było ewenementem w tamtych czasach), znosiła przestarzałe formy ustrojowe w postaci wolnej elekcji (wyboru króla przez ogół szlachecki) i ustanawiała dziedziczność tronu, kasowała ,,liberum veto” (wolne ,,nie pozwalam”, kiedy sprzeciw jednego posła zrywał obrady sejmowe oraz wszystkie prawa przez niego już uchwalone), ustanawiała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą oraz określała zadania dla ,,Siły Zbrojnej Narodowej” czyli wojska. I choć obowiązywała tylko rok, stała się symbolem walki o suwerenność i nowoczesność państwa. Obchody tego dnia zawsze miały wymiar nie tylko patriotyczny, ale i społeczny, podkreślając przywiązanie do wolności, demokracji i polskiej tożsamości. Tak było w Lublinie, w Chełmie, we Włodawie, w Parczewie, w Sawinie, w Zamościu, w Terespolu i wielu innych miejscowościach województwa lubelskiego – obszarze działania Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego ZWiRWP. I tak we Włodawie główna uroczystość miała miejsce na włodawskim rynku przy pomniku upamiętniającym Rzeczpospolitą Włodawską (była to namiastka państwa polskiego istniejąca w ostatnich dniach września 1939 r.). W programie były okolicznościowe wystąpienia przedstawicieli władz samorządowych oraz Apel Pamięci i salwa honorowa w wykonaniu żołnierzy z 19 Chełmskiego Dywizjonu Artylerii Samobieżnej. Na zakończenie delegacje władz, organizacji pozarządowych i kombatanckich (wśród nich delegacja ZWiRWP z ppłk. ZWiR Andrzejem Ryszem – prezesem ZWiRWP w Lublinie z/s we Włodawie), szkół i instytucji złożyły pod wspomnianym pomnikiem wiązanki kwiatów.

Podobny charakter miała uroczystość w Chełmie. Po Mszy św. w intencji Ojczyzny odprawionej w Bazylice Mariackiej na Górce, główna część odbyła się na placu Dra Edwarda Łuczkowskiego przy Pomniku Poległych za Ojczyznę. Po odegraniu hejnału miejskiego, złożeniu meldunku Dowódcy Garnizonu Chełm, wciągnięciu na maszt Flagi Białoczerwonej i odśpiewaniu Hymnu Państwowego, prezydent Chełma Jakub Banaszek powitał wszystkich mieszkańców i wygłosił okolicznościowe przemówienie. W kolejnych punktach dowódca Garnizonu Chełm wręczył zasłużonym żołnierzom dyplomy awansu na wyższe stopnie oraz dyplomy uznania za wzorową służbę, odczytano Apel Pamięci oraz żołnierze Garnizonu Chełm oddali Salwę Honorową Po salwie delegacje organizacji pozarządowych i kombatanckich (wśród nich wspólna delegacja Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego i Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w składzie: kpt. ZWiR mgr Marian Ludwików – członek ZG ZWiRWP, ppłk SG Jan Grzech – prezes Zarządu Rejonowego ZŻWP w Chełmie, płk ZWiR dr Paweł Kiernikowski (ZWiRWP) i ppłk inż. Józef Piłat – sekretarz ZR ZŻWP w Chełmie), służb mundurowych, władz państwowych i samorządowych, instytucji oraz szkół złożyły wieńce i wiązanki kwiatów pod wspomnianym monumentem. Uroczystość zakończyła defilada wojskowa.

Mniej więcej w podobny sposób odbyły się uroczystości w innych miejscowościach województwa lubelskiego, gdzie mieszkańcy (wśród nich nasze delegacje) oddali cześć Bohaterom wydarzeń sprzed 234 lat.

Z kolei 8 maja obchodzimy Dzień Zwycięstwa. 80 lat temu delegacja hitlerowskiej III Rzeszy niemieckiej z feldmarszałkiem Wilhelmem Keitlem podpisała w Karlhorst k/Berlina akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja. Oznacza to, że istnieją dwie oficjalne daty tego wydarzenia – 8 maja w państwach zachodnich i 9 maja w Rosji, a wcześniej w ZSRS i państwach bloku sowieckiego. Bezwarunkowa kapitulacja Niemiec w sposób formalny zakończyła II wojnę światową w Europie rozpoczętą napaścią niemiecką na Polskę w dniu 1 września 1939 r. Zwycięstwo to państwo polskie ,,opłaciło” dużymi stratami demograficznymi i materialnymi. W walkach na wszystkich frontach, w czasie działań partyzanckich oraz w wyniku eksterminacyjnej polityki okupanta życie straciło ok. 6 milionów obywateli polskich (220 osób na 1000). Wiele zabytków kultury zostało bezpowrotnie zniszczonych. Niemcy zrabowali niezliczoną ilość dzieł sztuki. Wiele fabryk i zakładów pracy uległo dewastacji. Ale Naród Polski nigdy nie skapitulował, a Polskie Siły Zbrojne (ok. 400 tys. żołnierzy na froncie wschodnim i ok. 200 tys. żołnierzy u boku aliantów zachodnich) stanowiły pod koniec działań wojennych czwartą siłę koalicji antyhitlerowskiej (po ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii). Polacy, u boku Armii Czerwonej brali także udział w zdobyciu Berlina, a flagi polskie (obok radzieckich) powiewały nad stolicą niemiecką przez kilka dni jako jedyne ze wszystkich państw alianckich.

Czcząc pamięć wszystkich Bohaterów II wojny światowej w Chełmie i w innych miejscowościach województwa lubelskiego odbyły się zgodnie z ceremoniałem Wojska Polskiego okolicznościowe uroczystości z udziałem m. in. naszych delegacji. W Chełmie po Mszy św. odprawionej w intencji Ojczyzny w Bazylice Mariackiej na Górce uczestnicy przemaszerowali pod Cmentarz Wojenny w Chełmie przy ul 1 Pułku Szwoleżerów, gdzie minutą ciszy uczcili pamięć wszystkich Bohaterów, którzy w jakikolwiek sposób oddali swe życie za Ojczyznę. Krótki rys historyczny wydarzeń sprzed 80 laty wygłosił płk ZWiR dr Paweł Kiernikowski. Mówca stwierdził jednoznacznie, że walce o wolność nieważne były różnice polityczne czy pochodzenie społeczne. Polacy, niezależnie od wyznawanych wartości, w różny sposób, podejmowali wysiłek na rzecz wyzwolenia Ojczyzny. Ostatnim punktem uroczystości było złożenie kwiatów przy wejściu na wspomniany Cmentarz, na którym znajdują się mogiły poległych za Ojczyznę. Wśród delegacji była także wspólna delegacja ZWiRWP oraz ZŻWP w składzie: kpt. ZWiR Marian Ludwików – członek Zarządu Głównego ZWiR, ppor. Bogusław Mikołajczak – członek ZG ZWiRWP oraz st. sierż. Krzysztof Staniszewski – członek Zarządu Rejonowego ZŻWP w Chełmie.

Tradycyjnie w Chełmie w dniu 15 maja odbywają się uroczystości uczczenia pamięci tysięcy jeńców wojennych, którzy w tragicznym czasie II wojny światowej znaleźli się w Międzynarodowym Obozie Jeńców Wojennych – Stalag 319, największej ,,fabryce śmierci” w Chełmie. Przez obóz ten przeszło ok. 200 tys. jeńców różnych narodowości, z tego ok. 90 tys. z nich poniosło śmierć i zostało pochowanych na dwóch cmentarzach jenieckich (przy Alei Przyjaźni oraz w Lesie ,,Borek”). Uroczystość tę zorganizował Urząd Miasta Chełm przy współpracy m. in. ZW ZWiRWP, Zarządu Stowarzyszenia Rocznik Chełmski, Zarządu Chełmskiego Oddziału Towarzystwa Wiedzy Obronnej oraz Szkoły Podstawowej nr 8 im. Bolesława Wirskiego w Chełmie. Wiązanki kwiatów zostały złożone pod pomnikami na wspomnianych cmentarzach, przy SP nr 8 oraz na miejscu straceń w Lesie ,,Borek” zwanym pospolicie ,,Patelnią”.