Rocznica zbrodni katyńskiej

Minęło 84 lata od zbrodni katyńskiej

Dzień 13 kwietnia jest ustawowo uznanym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej (M. P. z 2007 r., nr 87, poz. 944). Zbrodni dokonanej przez funkcjonariuszy NKWD (Narodnyj Komisariat Wnutriennych Dieł – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych) na polskich jeńcach wojennych (w większości oficerach rezerwy, w cywilu przedstawiciele polskiej inteligencji: żołnierze, urzędnicy, literaci, matematycy, księża, policjanci, pogranicznicy, lekarze, adwokaci, inżynierowie, poeci i naukowcy)  przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD na obszarze przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej. Decyzję o zamordowaniu Polaków podjęli w dniu 5 marca 1940 roku. członkowie Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komuni-stycznej Partii (bolszewików) czyli Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (Ławrentij Beria, Kliment Woroszyłow, Wiaczesław Mołotow, Anastas Mikojan, Michaił Kalinin i Łazar Kaganowicz) ze Stalinem na czele. Wykonawcami byli terenowi funkcjonariusze NKWD, którzy przeprowadzili akcję zamordowania przedstawicieli polskiego społeczeństwa w różnych miejscach zbrodni. Niespełna miesiąc po podjęciu tej nieludzkiej decyzji, w dniu 3 kwietnia 1940 roku rozpoczęła się likwidacja obozu w Kozielsku. Wszystkich zgromadzonych w nim jeńców (ok. 4500 osób) zamordowano w lesie katyńskim. Przez kolejne sześć tygodni kolejni polscy oficerowie byli wywożeni z obozów i rozstrzeliwani: żołnierze z obozu w Starobielsku – w Charkowie, a policjanci z obozu w Ostaszkowie – w Kalininie (obecnie Twer). Kolejnych mordów NKWD dokonało we Lwowie, w Chersoniu, Charkowie, Kijowie i Mińsku. Znaczną liczbę polskich więźniów zatopiono w odmętach Morza Białego. Szacunkowo przyjmuje się, że w wyniku zbrodni stalinowskiego NKWD straciło życie co najmniej 100 tys. obywateli polskich, z tego 21 857 polskich oficerów.

W dniu 13 kwietnia 1943 roku Niemcy ogłosiły całemu światu wiadomość o odkryciu w lesie Kosogory k/Katynia masowych grobów ze szczątkami pomordowanych polskich oficerów. Dlatego też co roku w dniu 13 kwietnia, odbywają się w całej Polsce uroczystości rocznicowe. Taką uroczystość zorganizowano również w Chełmie. Wzięli w niej udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, instytucji i urzędów, wojska, policji, straży pożarnej oraz liczna grupa mieszkańców Chełma. Uczestniczyły w uroczystości także poczty sztandarowe szkół i innych instytucji oraz delegacje organizacji pozarządowych i kombatanckich (wśród nich wspólna delegacja Zarządu Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego i Zarządu Rejonowego Związku Żołnierzy w składzie: płk ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP z Lublinie z/s w Chełmie, ppłk Jan Grzech – prezes ZR ZŻWP w Chełmie oraz płk ZWiR inż. Józef Piłat – członek ZWiRWP). Po Mszy św. w intencji pomordowanych oficerów, odprawionej w zabytkowym kościele parafialnym p.w. Rozesłania św. Apostołów, poszczególne delegacje złożyły wiązanki kwiatów przy dzwonnicy spełniającej rolę Mauzoleum Mieszkańców Chełma i Ziemi Chełmskiej zamordowanych w czasie II wojny światowej. Podobne uroczystości miały miejsce także w Lublinie i wielu miejscowościach województwa lubelskiego – obszarze działania LOW ZWiRWP.

1939 r. Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej
Polskie obozy jenieckie na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
List jednego z jeńców polskich z obozu w Kozielsku do rodziny
1943 r. Szczątki gen. Mieczysława Smorawińskiego
1943 r. Jeden z masowych grobów w lasku Kosogory k/Katynia – miejsca zbrodni
15 IV 1943 r. Informacja prasowa o odkryciu w lesie Kosogory k/Katynia
Wnętrze kościoła parafialnego p.w. Rozesłania św. Apostołów w Chełmie.
Widok głównego ołtarza
Chełm, dn. 13. 04.2024 r. Warta żołnierska i kwiaty przy Mauzoleum Mieszkańców Chełma i Ziemi Chełmskiej, którzy zginęli w czasie II wojny światowej
Chełm, dn. 13.04.2024 r. Wspólna delegacja ZW ZWiRWP i ZR ZŻWP

Tekst: płk ZWiR dr Paweł Kiernikowski

Fotografie i grafiki z internetu

Możliwość komentowania została wyłączona.