Uroczystości na terenie działania LOW – lipiec 2022 – Związek Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego

Uroczystości na terenie działania Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego w lipcu 2022 roku

W lipcu 2022 roku, na terenie działania Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego miały miejsce następujące uroczystości:

1) 10 lipca 2022 roku przy Pomniku „Piety Wołyńskiej” w Chełmie na skwerze
27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej odbyły się uroczystości ku pamięci ofiar mordu dokonanego przez zbrodniarzy spod znaku Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (frakcja Stepana Bandery) i jej zbrojnego ramienia w postaci Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). Oni to bowiem 79 lat temu, w dniu 11 lipca 1943 roku, zaatakowali w jednym
czasie około 100 polskich wsi. Nie oszczędzano nikogo, a zbrodnie nierzadko były dokonywane ze szczególnym okrucieństwem (Ewa i Władysław Siemaszkowie podczas swoich badań tych zbrodni naliczyli 362 sposoby dokonywania mordów). Ataki były kontynuowane w kolejnych dniach. W całym lipcu 1943 roku celem napadów stało się ponad 500 wsi i osad. Podczas tych napadów zamordowanych zostało około 10-11 tysięcy Polaków mieszkańców Wołynia. Przyjmuje się szacunkowo, że w latach 1943-1945 zginęło z rąk morderców z UPA w sumie ok. 100 tysięcy obywateli II RP. Niektóre szacunki mówią nawet o 130 tysiącach. Należy tu nadmienić, że oprócz ludności polskiej ofiarami mordów, których kulminacja miała miejsce w lecie 1943 roku, byli też (chociaż może w mniejszej skali) Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Ormianie czy Czesi, a także przedstawiciele innych narodowości, którzy zamieszkiwali Wołyń.

Uroczystość uczenia pamięci pomordowanych była, podobnie jak w latach poprzednich zorganizowana przez Stowarzyszenie „Pamięć i Nadzieja” przy wsparciu Urzędu Miasta Chełm. W obchodach udział wzięli przedstawiciele rodzin ofiar Wołynia, środowisk kombatanckich (w tym połączona delegacja Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego i Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w składzie: ppłk ZWiR mgr Jan Borowik – prezes ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie, ppłk Jan Grzech prezes ZR ZŻWP w Chełmie, mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie i ppłk inż. Jozef Piłat – sekretarz ZR ZŻWP w Chełmie oraz delegacja Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych z kpt. Franciszkiem Golikiem), Parlamentu, władz samorządowych oraz służb mundurowych (Policji, Straży Granicznej, Straży Pożarnej, Służby Więziennej), którzy złożyli wiązanki kwiatów przy Pomniku „Piety Wołyńskiej”.

2). 21 lipca 2022 r. minęła 78rocznica powstania Odrodzonego Wojska Polskiego. Formalnie usankcjonował ten fakt dekret Krajowej Rady Narodowej (organu spełniającego funkcje parlamentu obszarów Polski wyzwalanych spod okupacji niemieckiej) z dnia 21 lipca 1944 roku o przejęciu zwierzchnictwa nad Armią Polską w ZSRR i o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie. W dniu następnym został opubliko-wany Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego powołanego w Moskwie jako namiastki rządu dla wyzwalanych spod okupacji terenów polskich.

Pamiętając o tej doniosłej w historii Polski rocznicy członkowie Związku Weteranów
i Rezerwistów Wojska Polskiego, Związku Żołnierzy Wojska Polskiego, Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych oraz Stowarzyszenia „Pokolenia” złożyli w dniu 21 lipca 2022 roku wiązanki kwiatów u stóp Cmentarza Wojennego w Chełmie przy ul. 1 Pułku Szwoleżerów oraz minutą ciszy uczcili pamięć wszystkich Bohaterów II wojny światowej. Podobne uroczystości miały miejsce
w wielu miejscowościach województwa lubelskiego łącznie z Lublinem.

3) 22 lipca 2022 r. tradycyjnie, jak co roku, odbyły się w Plebaniej Woli oraz innych miejscowościach znajdujących się w okolicy Lasów Parczewskich i w Lasach Parczewskich uroczystości upamiętniające wydarzenia w tym rejonie w lipcu 1944 roku. Były to walki partyzanckie (Lasy Parczewskie stanowiły bazę i schronienie oddziałów partyzanckich różnych opcji politycznych: 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich oraz partyzantów radzieckich) związane z działalnością represyjną Niemców w ramach operacji noszącej kryptonim „Wirbelsturm” czyli „Cyklon”. Oprócz bezpośrednich walk z partyzantami oddziały niemieckie, w dniu 21 lipca 1944 roku
o godzinie 5³⁰, przeprowadziły w miejscowościach Makoszka, Plebania Wola i Kolonia Borki obławę. We wsi Plebania Wola, w miejscu, gdzie dziś stoi pomnik upamiętniający pomordowanych mieszkańców, Niemcy zebrali sześćdziesięciu mężczyzn ze wspomnianych trzech wsi. Stąd przewieziono ich najpierw do Parczewa, gdzie spędzili pod strażą noc,
a rankiem 22 lipca przewieziono ich do podlubelskiej stacji Krężnica Jara. Tam rozstrzelano dwudziestu dwóch mężczyzn. Ich tragiczną śmierć upamiętnia, oprócz pomnika w Plebaniej Woli, także, postawiony po wojnie przy drodze w Krężnicy Jarej, okolicznościowy obelisk. Paru osobom udała się ucieczka i dzięki temu ocaleli od śmierci oraz pobytu w niemieckich obozach koncentracyjnych.

Czcząc pamięć pomordowanych oraz partyzantów walczących z okupantem niemieckim, władze starostwa powiatowego w Parczewie oraz gminne w Dębowej Kłodzie, organizują co roku, w dniu 22 lipca, okolicznościową uroczystość. W roku bieżącym, z okazji 78. rocznicy wydarzeń z lipca 1944 r. wzięli w niej udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, organizacji kombatanckich (w tym delegacja Zarządu Wojewódzkiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego w Lublinie
z/s w Chełmie w składzie: płk ZWiR mgr Marian Lipczuk – Honorowy Prezes ZWiRWP, ppłk ZWiR mgr Jan Borowik – prezes ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie oraz
mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie; delegacja Zarządu Powiatowego ZWiRWP w Parczewie z prezesem kpt. Władysławem Trynieckim; delegacja koła ZWiRWP w Lublinie z prezesem młodszym chorążym ZWiR Piotrem Zawrotniakiem; delegacja koła ZWiRWP w Radzyniu Podlaskim z prezesem Józefem Wysockim; delegacja koła ZWiRWP w Sawinie z prezesem starszym chorążym ZWiR Mieczysławem Wroną oraz pocztem sztandarowym i Zespołem „Czerwona Jarzębina”), delegacja koła Związku Emerytów i Rencistów w Sawinie z prezesem Antonim Mroczkiem, dwie delegacje Stowarzyszenia „Pokolenia (z Lublina i Białej Podlaskiej),
dwie delegacje szkolne (z Dębowej Kłody i miejscowości Kodeniec), delegacja z parczewskiej Powiatowej Biblioteki Publicznej Centrum Kultury, delegacje Państwowej Straży Pożarnej w Parczewie i Nadleśnictwa Parczew oraz przedstawiciele duchowieństwa. Oprawę muzyczną uroczystości tradycyjnie zapewniła Młodzieżowa Orkiestra Dęta Urzędu Miasta Parczew pod batutą Jacka Domańskiego.

Uroczystości rozpoczęły się złożeniem kwiatów pod pomnikiem partyzanta Edwarda Drozda przy leśniczówce w Makoszce. O godzinie 9⁰⁰ w kaplicy p.w. św. Magdaleny
w Plebaniej Woli została odprawiona Msza Św. w intencji pomordowanych mieszkańców trzech wspomnianych miejscowości. Po nabożeństwie zebrani przemaszerowali pod pomnik upamiętniający ofiary zbrodni niemieckiej z 22 lipca 1944 roku. Tu, po odegraniu
i odśpiewaniu Hymnu Państwowego (Mazurka Dąbrowskiego), jako pierwszy glos zabrał
mjr ZWiR dr Paweł Kiernikowski, który przedstawił rys historyczny wydarzeń z lipca 1944 roku. W swoim wystąpieniu podkreślił głęboki patriotyzm partyzantów oraz mieszkańców podlaskich wsi w okresie II wojny światowej. Na zakończenie wezwał zebranych aby minutą ciszy uczczono ich pamięć. Kolejni mówcy (Jerzy Szwaj – Przewodniczący Sejmiku Województwa Lubelskiego, Janusz Hordejuk – Starosta Powiatu Parczewskiego oraz Grażyna Lamczyk – Wójt Gminy Dębowa Kłoda) nawiązywali do tragicznych wydarzeń z roku 1944
i obecnej sytuacji na Ukrainie. Na koniec przybyłe delegacje złożyły kwiaty.

Dalsza część uroczystości miała miejsce na polanie w Lasach Parczewskich, na której znajduje się monument poświęcony pamięci ofiar II wojny światowej oraz uczestnikom Ruchu Oporu walczącym w tychże obszarach leśnych. Również pod tym pomnikiem wymienione delegacje złożyły wiązanki kwiatów. Uroczystość zakończył mini koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Romy Siniarskiej ze Stowarzyszenia „Pokolenia” w Lublinie oraz dwóch zespołów śpiewaczych: „Echo Dębowej” z gminy Dębowa Kłoda oraz „Czerwona Jarzębina” z Sawina.