Obchody majowych świąt i rocznic w Lubelskim Oddziale Wojewódzkim ZWiRWP
Maj jest miesiącem w którego pierwszej połowie przypadają rocznice ważnych świat i rocznic narodowych. 1 maja tradycyjnie od ponad 100 lat obchodzone jest jako Święto Pracy czyli Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej tradycyjną formą obchodów były pochody pierwszomajowe oraz festyny ludowe. Obecnie świętują w tym dniu partie lewicowe. 2 maja jest to polskie święto wprowadzone na mocy ustawy sejmowej z dn. 20 lutego 2004 rok jako Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Przypomina on fakt, iż w tym dniu w 1945 roku żołnierze polscy wywiesili polskie flagi na ruinach Berlina – stolicy hitlerowskiej III Rzeszy niemieckiej zdobytej wspólnie z żołnierzami radzieckimi. Z kolei 3 maja to Święto Konstytucji 3 Maja – pierwszej na ziemiach polskich (a drugiej w świecie – po Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej) tego rodzaju Ustawy Rządowej reformującej ustrój Rzeczy-pospolitej szlacheckiej. Ważnym też świętem jest dzień 8 maja jako Narodowy Dzień Zwycięstwa, w którym czcimy pamięć Bohaterów walczących o wolność Ojczyzny w latach 1939-1945. W tym właśnie dniu, w 1945 roku delegacja niemiecka podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec i w ten sposób zakończyła w Europie krwawe zmagania z hitlerowskim reżimem niemieckim dążącym do podboju świata. Niemniej ważnym lokalnym świętem w regionie chełmskim jest dzień 15 maja, w którym upływają kolejne rocznice (w roku bieżącym jest to już 80 rocznica) likwidacji największej na obszarze nadbużańskim: fabryki śmierci” jakim był Międzynarodowy Obóz Jeniecki – Stalag 319 w Chełmie. Więzieni byli w nim jeńcy reprezentujący wiele narodowości: krajów: Anglicy, Francuzi, Belgowie, Włosi, Żydzi, Ukraińcy, Białorusini, Gruzini, Kirgizi, Kazachowie, Azerowie, Turkmeni, Rosjanie, Łotysze, Litwini, Estończycy i inni obywatele Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Byli także Polacy pochodzący z zagarniętych wcześniej przez ZSRR Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej wcieleni do Armii Czerwonej jak też żołnierze 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej.
Członkowie ZWiRWP z różnych miejscowości województwa lubelskiego (m. in. w Lublinie, w Zamościu, w Parczewie, w Sawinie, w Terespolu) czynnie brali udział w uroczystościach związanych z powyższymi świętami i rocznicami. W samym w Chełmie, w dniu 3 maja wspólna delegacja ZW ZWiRWP i ZR ZŻWP w składzie: kol. Jan Borowik – prezes ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie, kol. Jan Grzech – prezes ZR ZŻWP w Chełmie, kol. Paweł Kiernikowski – sekretarz ZW ZWiRWP w Lublinie z/s w Chełmie, kol. Józef Piłat – sekretarz ZR ZŻWP w Chełmie, kol. Zenon Suchocki – członek ZR ZŻWP w Chełmie, podczas uroczystości na placu dra Edwarda Łuczkowskiego, złożyła wiązankę kwiatów przy Pomniku ku czci mieszkańców Chełma i Ziemi Chełmskiej poległych za Ojczyznę.
Z kolei w dniu 8 maja 2024 r. wspólna delegacja ZW ZWiRWP i ZŻWP (w składzie: kol. Jan Borowik, kol. Paweł Kiernikowski i kol. Krzysztof Staniszewski) złożyła wiązankę kwiatów w trakcie uroczystości przy Cmentarzu Wojennym w Chełmie, ul 1 Pułku Szwoleżerów. Słowo wstępne na temat wydarzeń z 8 maja 1945 roku wygłosił kol. Paweł Kiernikowski.
W dniu 15 maja 2024 roku w Chełmie miała miejsce uroczystość związana z 80 rocznicą likwidacji Stalagu 319. Rozpoczęła się od złożenia kwiatów i wieńców w miejscach związanych z tym obozem: na Cmentarzu Jeńców Wojennych przy ul. Okszowskiej (wspólna delegacja ZW ZWiRWP i ZŻWP w składzie: kol. Paweł Kiernikowski i kol. Andrzej Rybak), przy Pomniku poświęconym ofiarom Stalagu przy Szkole Podstawowej nr 8 im. Bolesława Wirskiego, przy Pomniku znajdującym się na Cmentarzu Jeńców Wojennych w lesie Borek oraz przy Pomniku usytuowanym w miejscu polowego krematorium zwanego „Patelnią” na polanie w lesie Borek. Kolejne punkty uroczystości to otwarcie wystawy okolicznościowej w Chełmskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Pauliny Orsetti, występy młodzieży szkolnej z SP nr 8, Sesja Popularno-Naukowa (referaty wygłosili: dr Stanisław Gołub – Nowe odkrycia archeologiczne na cmentarzu Stalagu 319 A i C oraz na terenie Waldlager Borek”; dr Paweł Kiernikowski – Porucznik Paolo Desana jako przywódca ruchu oporu w Stalagu 319C w Chełmie; dr Andrzej Rybak – Stalag 319 we Włodawie – zarys dziejów; mgr Zbigniew Lubaszewski – Materiały ikonograficzne do historii Satalagu 319. Finałem całej uroczystości było otwarcie w Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza wystawy „Stalag 319- w 80 rocznicę likwidacji”. Reasumując należy podkreślić, że członkowie naszego Związku, zgrupowaniu w Lubelskim Oddziale Wojewódzkim ZWiRWP na miarę swoich możliwości spełnili swój obywatelski i związkowy obowiązek godnego uczenia Bohaterów naszych polskich i powszechnych dziejów historycznych.
Tekst: płk ZWiR dr Paweł Kiernikowski
Fotografie i ilustracje ze stron internetowych