(76 rocznica rzezi wołyńskiej)
76 lat temu nastąpiło niesłychane wydarzenie: ludobójstwo polskich mieszkańców Wołynia stanowiących ok. 16% całej populacji tego regionu. Dokonali tego członkowie zbrodniczego ugrupowania o nazwie Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów, które zasłynęło jeszcze w okresie międzywojennym dokonaniem licznych zamachów terrorystycznych (m. in. zamordowaniem płk Bronisława Pierackiego – polskiego ministra spraw wewnętrznych czy Iwana Babija – dyrektora Państwowego Ukraińskiego Gimnazjum Akademickiego we Lwowie z wykładowym językiem ukraińskim oraz licznymi napadami rabunkowymi oraz podpaleniami). Podczas okupacji niemieckiej, korzystając z cichego „przyzwolenia” Niemców, OUN (frakcja Stepana Bandery tzw. banderowcy) i jej zbrojne ramię – Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) poczęły napadać na polskie wioski i mordować bezlitośnie (bez względu na wiek i płeć) ich mieszkańców. Do tego zbrodniczego dzieła zmuszano niejednokrotnie zwykłych Ukraińców nie związanych organizacyjnie z OUN i UPA. Apogeum zbrodniczego ludobójstwa, dokonanego na Polakach z Wołynia, miało miejsce w dniach 11-12 lipca 1943 roku. Bojówki OUN-UPA, wsparte przez zwykłych ukraińskich mieszkańców Wołynia dokonały napadu na 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowalskim i łuckim. Wymordowano wówczas ok. 10-11 tysięcy Polaków w różnym wieku. Spalono lub zburzono ok. 50 świątyń rzymsko-katolickich (niektóre z nich miały status zabytków kultury, np. w Hołobach, w Kisielinie, w Łysinie, w Porycku (obecnie Pawliwka), w Sokole, w Swojczowie, w Zabłoćcach itp.).
Należy jasno stwierdzić, że rzeź wołyńska była antypolską czystką etniczną, przeprowadzoną przez nacjonalistów ukraińskich, mającą charakter ludobójstwa, na Wołyniu). Według szacunków polskich historyków, ukraińscy nacjonaliści zamordowali na Wołyniu oraz w Galicji Wschodniej co najmniej 150 tysięcy Polaków (z tego ok. 50-60 tys. osób na terenie samego Wołynia). Do tej liczby należy zaliczyć także osoby zmarłe w wyniku tragicznej ucieczki „spod noża” morderców czy w efekcie straszliwych warunków przesiedlenia na tereny leżące po zachodniej stronie Bugu. Należy dodać, że z ręki zbrodniarzy ukraińskich zginęło także ok. 60 tysięcy „nieprawomyślnych” Ukraińców, którzy odmówili udziału w zbrodniach lub pomagali swoim polskim sąsiadom ukryć się bezpiecznie. Również w czasach nam współczesnych są Ukraińcy, którzy potępiają zbrodnie popełnione przez nacjonalistów ukraińskich. Jednym z nich był ukraiński historyk Wiktor Poliszczuk, który broniąc swych rodaków przed hańbą wynikającą z terrorystycznych czynów OUN i UPA często powtarzał, że „Nie ma zbrodniczych narodów, są tylko zbrodnicze ideologie”. Dla niego nie ulegało, ale i dla wielu innych Ukraińców nie ulega wątpliwości, że ta okrutna i niebezpieczna ideologia powinna zostać potępiona i usunięta zarówno z teorii, jak i praktyki życia politycznego dzisiejszej Europy.
Aby więc uczcić pamięć pomordowanych Rodaków na Wołyniu oraz dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej w dniu 14 lipca b. r. zorganizowano w Chełmie jubileuszową uroczystość 76 rocznicy rzezi wołyńskiej. Rozpoczęła ją uroczysta Msza św. odprawiona w intencji wszystkich Polaków pomordowanych na Wołyniu i Kresach Południowo-Wschodnich, w Bazylice Mariackiej na Górze Chełmskiej (zwanej powszechnie w Chełmie Górką. Uczestniczyli w niej przedstawiciele środowisk kresowych, samorządowcy Urzędu Miasta Chełm, kombatanci (również członkowie naszego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego), mieszkańcy Chełma oraz wojsko. Po Mszy świętej uczestnicy przeszli z Górki na Skwer 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK przy Alei Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie pod Pomnikiem Pamięci Polaków Pomordowanych przez Ukraińskich Nacjonalistów członków UPA (zwanym powszechnie pomnikiem Piety Wołyńskiej) delegacje (wśród nich połączona delegacja Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego oraz Związku Żołnierzy Wojska Polskiego) złożyły kwiaty.
Pomnik Pamięci Polaków Pomordowanych przez Ukraińskich Nacjonalistów członków UPA (zwany powszechnie Pomnikiem Piety Wolyńskiej)
st. sierż. /s/ dr Paweł Kiernikowski