11 października br. w południe na Cmentarzu Żołnierzy Polskich we Wrocławiu odbyła się z wojskową asystą honorową uroczystość patriotyczno-religijna z okazji 76. rocznicy Chrztu Bojowego żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszko pod Lenino. Po odegraniu hymnu państwowego przez Orkiestrę Reprezentacyjną Wojsk Lądowych, prowadzący płk WP gen. zs Krzysztof MAJER, wiceprezes Zarządu Głównego ZWiRWP, dowódca Okręgu Dolnośląskiego Związku Strzeleckiego „Strzelec” RP przywitał kombatantów, sybiraków, inwalidów wojennych, weteranów WP oraz mieszkańców Wrocławia i Dolnego Śląska. Podkreślił, że biorą udział w uroczystości: uczestnik Bitwy pod Lenino, honorowy Prezes Dolnośląskiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP płk Wacław SAWICKI, Przewodniczący Sejmiku Województwa Dolnośląskiego Andrzej JAROCH, przedstawiciel Prezydenta Wrocławia płk Tadeusz LENKIEWICZ, wicestarosta lubiński Władysław SIWAK, przewodniczący Powiatowej Rady Kombatanckiej w Lubinie mjr Wilhelm KASPERSKI z liczną delegacją, płk Marek BRZEZICHA, zastępca Dowódcy Garnizonu WP we Wrocławiu wraz z delegacją 31 batalionu radiotechnicznego, mjr Mieczysław BŁAŻEJEWSKI z reprezentacją 10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia. A towarzyszą nam kapelani wojskowi: ks. prałat płk Janusz RADZIK, ks. mitrat płk Eugeniusz BÓJKO i ks. dziekan ppłk Sławomir FONFARA. Przywitał delegacje: Związku Kombatantów RPiBWP, Związku Inwalidów Wojennych RP z wiceprezesem ZG płk Wojciechem OLENDERKIEM, Związku Żołnierzy WP z prezesem ZW płk Marianem DĄBROWSKIM, Wrocławskiego Klubu Generałów WP, Związku Harcerstwa Polskiego na czele z komendantką Hufca ZHP Wrocław Południe hm. Izabelą ŻUROWSKĄ, Towarzystwa Wiedzy Obronnej z prezesem płk Władysławem TKACZEWEM, Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ z prezesem ppłk Andrzejem LAZARKIEM, Zrzeszenie Weteranów Działań Poza Granicami Państwa, Stowarzyszenie Komendantów Policji reprezentowanego przez mł. insp. Marię PAWĘSKA-JAREMEK i mł. insp. Zbigniewa STRUGAŁĘ, Sojuszu Lewicy Demokratycznej z sekretarzem RW SLD Arkadiuszem SIKORĄ, Wrocławskiego Klubu Weteranów Lewicy, Unii Polskich Ugrupowań Monarchistycznych z gen. ds Aleksandrem PODOLSKIM, Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód, Komunistycznej Partii Polski oraz członków Związku Weteranów i Rezerwistów WP z Wrocławia, Głogowa, Rudnej, Lubina, Wałbrzycha, Dzierżoniowa, Strzelec Opolskich i Jawora. Szczególnie ciepło powitał delegacje Szkoły Podstawowej Nr 25 im. Franciszka Juszczaka z Wrocławia, Szkoły Podstawowej nr 10 im. gen. Władysława Sikorskiego z Lubina i Liceum Służb Mundurowych z Wrocławia.
Prowadzący wygłosił wystąpienie okolicznościowe:
Szanowni Państwo! Spotykamy się dziś, aby uczcić 76. rocznicę Chrztu Bojowego Żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. gen. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. Ta historyczna, zwycięska bitwa w dniach 12-13 października 1943 r. kosztowała życie 510 kościuszkowców, 652 zaginęło bez wieści, a 116 dostało się do niewoli. To bagatela 23,7 proc. stanu osobowego! Ta danina krwi nie może pozostać zapomniana! Polacy wykazali się męstwem i wielką walecznością. W bitwie pod Lenino Polacy zadali Niemcom duże straty – ok. 1500 żołnierzy niemieckich zginęło, a 326 dostało się do niewoli. To trzy razy więcej, niż straty własne! Warto przy tym zauważyć, iż pierwszy i ostatni raz w tej wojnie władze ZSRR uhonorowały troje Polaków tytułami Bohaterów Związku Radzieckiego. Wśród odznaczonych była kobieta, Aniela Krzywoń. Bitwa ta, była tylko epizodem walk na froncie wschodnim ale stała się symbolem waleczności polskich żołnierzy, którzy ruszyli szlakiem bitewnym po zdobycie Berlina.
Pamięć historyczna w Rosji i na całym wschodzie jest ciągle żywa, weterani cieszą się szacunkiem i uznaniem. Pamiętane jest tam polsko-radzieckie braterstwo broni. A 12 października do 1989 r. był obchodzony jako Święto Wojska Polskiego.
Niestety w obecnej polskiej rzeczywistości bywa różnie z pamięcią o czynie zbrojnym żołnierzy idących ze Wschodu. A przecież Prezydent Lech Kaczyński pamiętał o żołnierzach spod Lenino. Wielokrotnie składał im hołd podkreślając ich gorący patriotyzm i ofiarną służbę. W 2009 roku szef BBN, Aleksander Szczygło, wygłosił przemówienie, które powinno obowiązywać i dziś – „W naszej historii jest miejsce dla wszystkich, dla których niepodległa Rzeczpospolita była i jest dobrem najwyższym. Dlatego w jednym szeregu należy wymieniać tych, którzy walczyli z dwoma okupantami w 1939 r., działających w konspiracji oraz idących ze Wschodu i z Zachodu ”. Również prezydent Andrzej Duda na cmentarzu wojennym w Siekierkach podkreślał, że „krew przelana za ojczyznę jest jedna” i nie wolno dzielić tych, którzy za nią polegli. Jakże zupełnie inne jest podejście aktualnie rządzących, którzy mają swoich bohaterów. Kolejnym przejawem deprecjonowania pamięci żołnierzy idących ze Wschodu, było przyjęcie tzw. ustawy dekomunizacyjnej, w efekcie czego w naszym kraju zburzono wiele pomników i tablic upamiętniających ich wysiłek zbrojny, a IPN wpisał m.in. 1 i 2 Armię WP na listę proskrypcyjną, nie zasługujących na patronowanie placom, ulicom, szkołom itp.
Jednak my, zgromadzeni na dzisiejszej uroczystości pamiętamy, że żyją jeszcze tylko nieliczni weterani tego wojska, które pod Lenino spełniło swój wojenny, patriotyczny obowiązek.
Polska o Was pamięta, cześć Wam i chwała!
Następnie w dowód uznania za aktywność w społecznym działaniu, a zwłaszcza na rzecz popularyzacji tradycji i historii Wojska Polskiego zostały wręczone odznaczenia, które otrzymali: Srebrną Odznakę Honorową Zasłużony dla Dolnego Śląska – ppor. zs Henryk RUSEWICZ – regionalista, pisarz, działacz Oddziału Powiatowego ZWiRWP w Lubinie, ppor. zs Stanisław ZUBALSKI – sekretarz Zarządu Miejskiego ZWiRWP w Wałbrzychu, przewodniczący Stowarzyszenia Górnicza Pamięć i członek Głównej Komisji Tradycji Górniczej przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa; Kombatancką Honorową Odznaką Związkową „Polska Niepodległa 1918” kpt. zs Zbigniew SZPARKOWSKI – prezes ZG w Rudnej, kierownik zespołu “Głogowska Czwórka”, Krzyż Pamiątkowy 25-lecia ZWiRWP na Dolnym Śląsku: Władysław SIWAK – wicestarosta lubiński, Dominik KŁOSOWSKI – radny Rady Miasta Wrocławia, sekretarz RM SLD, kpt. Krzysztof AKSAMIT – działacz Oddziału Gminnego ZWiRWP Rudna. Komendant Główny Związku Strzeleckiego ”Strzelec” RP wyróżnił brązowym Krzyżem Za Zasługi dla „Strzelca” ppor. zs Piotra BUDZYŃSKIEGO – Strzelce Opolskie, awansem do stopnia majora zs kpt. żegl. Edmunda TRZĘSICKIEGO – z Wrocławia, do stopnia plutonowego zs szer. Mirosławę POKORA – z Lubina i st. mar. Stanisława KOWALSKIEGO – z Głogowa.
Z kolei kapelani wojskowych wyznań: katolickiego, prawosławnego i ewangelickiego odmówili modlitwę ekumeniczną w intencji poległych i pomordowanych ofiar II wojny światowej. Pod pomnikiem zostały złożone wieńce i wiązanki kwiatów oraz zapalone znicze, a trębacz odegrał wojskową pieśń pożegnalną. Prezes Krzysztof MAJER podziękował za udział pocztom sztandarowym: 10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia, Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP, Zarządu Okręgu ZIW RP, Komendy Dolnośląskiej Chorągwi ZHP, Koła Miejskiego ZKRPiBWP z Lubina, Szkoły Podstawowej nr 25 im. Franciszka Juszczaka z Wrocławia i Szkoły Podstawowej nr 10 im. gen. Władysława Sikorskiego z Lubina oraz Oddziału Dolnośląskiego, Oddziału Powiatowego z Głogowa i Oddziału Miejskiego ZWiRWP z Wałbrzycha. Zaś za pomoc w organizacji i przeprowadzeniu uroczystości podziękował Dowództwu i Komendzie Garnizonu WP we Wrocławiu, Orkiestrze Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych, 10 Wrocławskiemu Pułkowi Dowodzenia, 2 Wojskowemu Oddziałowi Gospodarczemu, Oddziałowi Żandarmerii Wojskowej i Komisariatowi Policji Grabiszyn.
Krzysztof MAJER
Foto: Jan DRAJCZYK i Józef SOWA
